Ons derde bemanningslid is een hond. Ok, ik moet toegeven dat ze niet veel groter is dan een kat maar ze is wel degelijk een hond en toont typisch hondengedrag zoals blaffen, je gezicht willen likken en geen rust in haar gat hebben wanneer een van de andere bemanningsleden ontbreekt. Sinds we op onze 35 voet lange Bavaria wonen – en helemaal tijdens de afgelopen drie maanden waarin we langs de Spaanse zuidoost kust en het Balearisch gebied gevaren hebben –  zijn Jon en ik niet de enigen die aan onze nieuwe lifestyle hebben moeten wennen. De puppy heeft ook de hoge golven ervaren, heeft ook dagen voor anker gelegen en heeft bijna 24/7 in ons gezelschap doorgebracht. Ze heeft het allemaal maar op haar af laten komen en ik weet zeker dat ze dit nieuwe leven helemaal niet zo verkeerd vindt. Hier zijn onze ervaringen met het leven op een zeilboot met een hond.

Puppy’s achtergrond

Een paar jaar geleden, toen we nog in een huis met 3 slaapkamers woonden, hadden we het idee om een of zelfs twee waakhonden te nemen. Om diverse redenen kwam dat er maar niet van en langzaamaan werd het plan aangepast om in plaats van een grote hond een kleinere hond te nemen: een mopshond (pug). Sinds de film Men in Black had ik een zwakke plek voor dit ras, en in het bijzonder voor de zwarte variant. We hoorde via via dat er jonge puppies beschikbaar waren in Gibraltar en toen we ze bezochten was er natuurlijk geen houden meer aan: een van de schattige donzige balletjes was voor ons.

Toen ze 8 weken oud was konden we haar mee naar huis nemen en het duurde niet lang voordat ze aan ons en haar nieuwe omgeving gewend was. We vonden het moeilijk een passende naam voor haar te vinden en uiteindelijk werd het Puddles (omdat ze toen ze klein was wel eens plasjes – puddles in het Engels – achterliet). Maar we konden eigenlijk niet goed aan de naam wennen en omdat we haar vanaf het begin de puppy hadden genoemd (“Where is the puppy?”) noemen we haar nog steeds puppy.

2 jaar later verhuisden we naar Goodvibes in de jachthaven in Gibraltar, waar we ongeveer een jaar lang woonden. Dit is vrij belangrijk voor de puppy want het betekende dat ze aan haar nieuwe leefomgeving kon wennen terwijl ze wel nog steeds 2 of 3 keer uitgelaten kon worden. In deze tijd begonnen we wel alvast met haar te trainen ook op de boot haar behoefte te doen.

Op dit moment is puppy een gezonde hond van iets meer dan 3 jaar oud die ongeveer 9 kg weegt. Ze is niet zo wild meer als toen ze jonger was en slaapt het grootste gedeelte van de dag, maar ze heeft nog wel af en toe de behoefte aan Iichaamsbeweging en doet dit het liefst door met de bal te spelen of ‘tikkertje’ te spelen.

Eten & drinken

Voor het voer en water gebruiken we een hele simpele plastic bak. Deze past goed op het verhoginkje onder de kaarttafel waar je normaal gesproken je voeten plaatst. Dit betekent dus wel dat we dat daar nu geen plaats meer voor is, wanneer we aan de kaarttafel zitten,maar we zitten toch zelden aan dit tafeltje (normaal gesproken vullen we staande het logboek in wanneer we onderweg zijn, en we bekijken de kaarten van te voren op de eettafel)  en mocht het toch nodig zijn dan kun je nog wel aan de kaarttafel zitten, je moet alleen je benen opzij doen zodat je het eten/water niet omstoot.

90% van de maaltijden bestaan voor Puppy uit hondenbrokken. Voordat we vertrokken op onze tocht, hebben we een aantal zakken van 1.5 kg met brokken gekocht en deze zijn nog steeds niet op. Ongeveer elke week vullen we een plastic trommel met voer uit deze zakken, vervolgens wordt de zak weer opgeborgen in een van de hutten en houden we de trommel bij de hand in een van de kastjes in de kajuit voor het dagelijks gebruik. Daarnaast hebben we ook klein aantal blikjes hondenvoer in de kast waar we onze voedselvoorraad bewaren; deze krijgt ze niet zo vaak, misschien een keer per week. En dan hebben we ook nog wat extraatjes zoals kauwstokjes die ook nauwelijks plaats in nemen. Bovendien hebben de kleinste winkeltjes in havens en dorpjes bijna altijd wel hondenvoer, mochten we onverhoopt zonder zitten. Ze is niet zo verwend dat ze maar 1 bepaald merk eet, dus het zal geen probleem zijn als het wat anders smaakt dan ze gewend is.

Sinds kort heeft ze door dat ze bijna altijd wel wat te eten krijgt als ik in de keuken fruit of groente aan het snijden ben. Het zijn hele kleine stukjes en alleen van voedsel dat voor honden geen kwaad kan (appel, meloen, wortel enz.). Het gevolg is wel dat ze nu naar de keuken rent zo gauw ze hoort dat ik wat aan het snijden ben. Ze bedelt er niet om (we hebben haar dit bewust niet aangeleerd door haar nooit iets van ons eten te geven) maar desondanks krijgt ze meestal toch wel iets.

Wat ze voorheen nooit heeft gedaan maar nu sinds een paar weken wel doet, is dat ze op de (opvouwbare) eettafel springt wanneer daar iets eetbaars op achter is gelaten. Ze doet dit alleen wanneer we haar alleen laten en tot nu toe bestaat haar grootste buit uit 2 tuc-biscuitjes. Van nu af aan zorgen we ervoor dat we geen eten meer op de tafel laten liggen.

Drinken is vrij eenvoudig: we zorgen ervoor dat haar drinkbak met water onder de kaarttafel altijd vol is. Omdat deze plek goed in het zicht is en we in de loop van de dag meerdere keren langslopen, gebeurt het niet vaak dat hij helemaal leeg is. We zetten buiten een tweede plastic bakje met water neer wanneer we voor anker of in een jachthaven liggen.

Kleine en grote boodschappen

Dit is de grote vraag die iedereen zich stelt: wat gebeurt er wanneer de hond aan boord naar het toilet moet? Gelukkig hadden wij een aanloopperiode voordat we gingen varen waarin we Puppy hierin konden trainen.

We plaatsten een plastic bak (ongeveer 50 x 30 cm) op de vloer, bovenop een stukje zeil, in een van de hutten. In ons huis had ze al ‘per ongeluk’ een paar keer op de badkamermat geplast dus namen we deze mee aan boord (uiteraard na het gewassen te hebben!) en deze legden we in de bak. Het idee was dat ze de mat zou blijven gebruiken. En ja hoor, dat is inderdaad het geval. Dit heeft wel twee gevolgen voor ons: ten eerste betekent dit dat we de deur naar deze hut open moeten houden anders kan Puppy niet naar haar toilet. Dit is geen probleem want we gebruiken de betreffende hut alleen als opbergruimte, niet om in te slapen. Met de deur open kunnen we ook de zitplaats voor de kaarttafel niet gebruiken maar zoals eerder gezegd gebruiken we die toch al heel weinig. Ten tweede moet de mat (of liever gezegd matten, want inmiddels hebben we er nog een paar bijgekocht) wel regelmatig gewassen worden, anders begint het flink te stinken! Wanneer we in de haven zijn en op het water aangesloten zijn, doe ik de mat zo gauw hij een of hooguit twee keer gebruikt is (oftewel bijna elke dag), in een emmer met wat wasmiddel en een scheutje chloor. Na een paar uur weken, spoel ik de mat uit in de gootsteen in de keuken en hang ik hem buiten op om te drogen. Ik besef wel, dat het niet geweldig klinkt om een plasmat uit te spoelen in de gootsteen van de keuken, maar tegen die tijd hebben het wasmiddel en de chloor al hun werk gedaan (dat hoop ik tenminste) en in ieder geval maak ik daarna de gootsteen en het aanrecht altijd goed schoon met wat chloor en water.

Wanneer we voor anker liggen of onderweg zijn, gebruik ik zeewater. Verder is het process hetzelfde behalve dat het uitspoelen in de zee gebeurt en niet in de keuken. Omdat het op onze reis vrijwel de hele tijd erg zonnig is en we heel weinig regen hebben, droogt de mat binnen een paar uur en mocht de mat na het wassen nog steeds niet zo aangenaam ruiken dan wordt dat dat door de zon snel weggebrand.

De grote boodschap is wat ingewikkelder. In Gibraltar wachtte Puppy altijd netjes totdat ze uitgelaten werd. Zelfs als ze maar 1 keer per dag uitgelaten werd in plaats van de gebruikelijke 2 of 3 keer (vanwege tijdgebrek of slecht weer) poepte ze nooit in haar bak. Heel af en toe, voornamelijk in het weekend wanneer wij later dan normaal opstonden, deed ze haar behoefte op de grond in de keuken. Dit gebeurde zelden vaker dan 1 of 2 keer per maand en was duidelijk een ‘noodgeval’. Zo gauw we gingen varen probeerden we haar aan te moedigen om ook te poepen in de bak, maar dat was tevergeefs. Misschien zijn honden anders dan katten wat dit betreft en houden ze er niet van beide boodschappen op dezelfde plek te doen.

In het begin van onze zeiltocht, toen we in havens overnachten en niet voor anker gingen, hield ze zich in totdat we vasteland bereikt hadden. De langste periode waarin ze niet gepoept had was denk ik bijna twee dagen. Ze leek er niet veel vast van te hebben maar uiteraard kan het niet prettig voor haar zijn het zo lang in te houden.

We moedigden haar aan om op het dek te gaan: we kochten een stuk kunstgras (op advies van diverse andere zeilende hondeneigenaren) en legden dat buiten neer, maar ondanks onze bemoedigende woorden ‘kom en doe een poepie’ sloeg het idee niet aan. Tot de dag dat we op het punt stonden om Estepona te verlaten: terwijl wij op de kade gedag aan het zeggen waren tegen een vriend die ons uit kwam zwaaien, deed Puppy ineens een grote boodschap op het dek! Uiteraard niet op het stuk kunstgras, maar net ernaast, maar toch was dit een doorbraak. Wanneer we nu voor anker liggen en we kunnen haar niet met de rubberboot aan land brengen, laten we haar uit op het dek na het ontbijt en avondeten en bijna altijd resulteert dit in het gewenste resultaat. Dit klinkt opnieuw waarschijnlijk niet echt lekker: hondepoep op je dek. Maar om het maar even direct te zeggen, het zijn nagenoeg altijd stevige keutels die je gemakkelijk met behulp van een stukje keukenrol overboord kan gooien (als er boten naast ons liggen gooien we het in ons toilet zodat het in stukjes gemalen in het water komt) en daarna veeg je de plek even schoon met wat vochtig keukenpapier.

Wanneer we onderweg zijn, laten we Puppy niet op het dek (zie Veiligheidsmaatregelen). Tot nu toe zijn we niet langer dan 24 uur onderweg geweest en dus heeft ze zich gewoon ingehouden. Het gebeurt nog steeds regelmatig dat ze de vloer in de keuken kiest om zich te ontlasten dus we hopen dat ze daar zal gaan als we meerdere dagen ondeweg zijn. Ook hierbij geldt dat we de plek daarna met wat alcohol en water goed schoonmaken.

Uitlaten en rondrennen

Volgens mij is dit voor Puppy de grootste verandering: geen regelmaat in het uitlaten en weinig ruimte om rond te rennen. Ook al slaapt ze veel, rond een uur of 5 in de middag wordt ze meestal wakker en wil ze actief bewegen en spelen. Gelukkig is ze niet zo groot, dus ze kan zelfs binnen in de boot op een oppervlak van grofweg 3m bij 1m nog aardig rondrennen. Ze speelt graag met tennisballen die we (zover dat kan) weggooien en die ze dan, als ze er zin in heeft, weer terugbrengt. Desondanks wordt ze pas echt blij wanneer we in de rubberboot gaan of we aan een kade hebben vastgelegd want ze weet dat er dan een grote kans is dat ze echt uitgelaten wordt op vaste grond. Tijdens het uitlaten houden we haar meestal aan de riem, maar als er weinig mensen zijn laten we haar los lopen. Dit duurt nooit heel lang want ze is niet echt geschikt voor veel lichamelijke inspanning en begin na een paar minuten al flink te hijgen (zelfs eerder wanneer het erg warm is, wat het tot nu toe veel geweest is).

Wanneer we voor anker of in de haven liggen laten we haar veel op het dek rondrennen. Ze is nog niet van de boot gevallen, ook al schrik je je soms wel lazarus wanneer ze verwoed rondrent en vlak aan de rand van de boot tot stilstand komt om passerende Stand Up Paddlers of laagvliegende vogels weg te jagen. Ook hier wordt ze snel moe en ze brengt ook veel tijd slapend aan dek door, vaak achter een van de lieren voor de fokkeschoot.

Nachtrust

Toen we op de boot gingen wonen, waren we ons ervan bewust dat de Puppy een eigen plekje nodig had, waar ze kon schuilen en zich veilig kon voelen wanneer er veel lawaai of bewegingen zouden zijn. Er waren niet veel opties, maar gelukkig was de ruimte onder de tafel, tussen de tafelpoten, net groot genoeg. Ik besloot een mand te naaien die er precies in paste en na het een paar uur genegeerd te hebben klom Puppy erin en van toen af aan was dit haar plekje. De mand had jammer genoeg geen lang leven want het werd door andere honden kapot gemaakt, tijdens een van Puppy’s verblijven in een hondenhotel. Ik had geen zin er nog een zelf te maken en dus kocht ik er een van de dierenwinkel. Deze is zwart en donzig en als het donker is kun je de Puppy er niet in zien liggen, je ziet alleen twee zwarte oogjes die je vanonder de tafel aankijken.

Toen we nog voltijds werkten lieten we haar alleen in de weekenden bij ons op het bed slapen. Maar toen we gingen zeilen was ineens elke dag weekend en dus slaapt ze nu bijna elke nacht bij ons op bed. Omdat wij in de hut aan de voorkant van de boot slapen is ons bed in de vorm van een V: het smalle eind is ongeveer 40 cm en het brede eind 1.90m. Erg knus dus met zijn drieën!

Overdag slaapt ze niet zoveel in haar eigen en zeker niet in ons bed, maar zit ze vaak ‘op haar troon’ (opgestapelde kussens op een van de twee banken in de kajuit), of slaapt ze op de vloer. Met name in de zomer hebben de koele vloerplanken de voorkeur.

Veiligheidsmaatregelen

Puppy kan niet meer dan een paar meter zwemmen, als ze dat al haalt. In ons zwembad kon ze nog net naar een van de hoeken met treden zwemmen, maar in een zee met golven zal ze het echt niet lang uithouden. Dus hebben we voor haar een reddingsvest aangeschaft. In het begin vond ze het maar niks, maar nu is ze eraan gewend, en meestal is ze juist super blij als het tevoorschijn komt want dat betekent of dat ze mee mag in de rubberboot (naar het vasteland!) of dat ze bij ons mag komen zitten in de kuip. We vonden dit reddingsvest in Gibraltar en we zijn er erg tevreden over: het is de juiste maat, zit stevig in elkaar, de hendel aan de bovenkant is erg handig om haar door de lucht te verplaatsen, en ze ziet er echt zeewaardig in uit!

Voor anker of in de haven gebruiken we het reddingsvest niet. Ze is (tot nu toe) nog nooit overboord gevallen en omdat we in die gevallen stilliggen is het niet echt nodig. Wanneer ze aan dek is, is meestal een van ons ook buiten om haar in de gaten te houden en in die gevallen dat dat niet zo is controleren we regelmatig dat ze nog steeds aan boord is.

Wanneer we in de rubberboot gaan draagt ze altijd het reddingsvest. Wanneer we onderweg zijn, en het is veilig voor haar om bij ons in de kuip te komen zitten, heeft ze ook altijd het reddingsvest aan met bovendien een veiligheidslijn zodat we haar vast kunnen zetten. Hierdoor kan ze het dek niet bereiken en kan ze zelfs niet eens op de bovenkant van de kuip gaat zitten maar alleen op de zittingen of op de vloer. Bovendien brengen we haar onderweg alleen naar buiten wanneer we de haven/ankerplaats uit zijn, de zeilen gehesen zijn of de motor is aan, en er geen problemen met het weer of andere omstandigheden zijn. Wanneer de zon onder gaat, is het ook tijd voor de Puppy om weer naar binnen te gaan.

Medische zorg

Omdat we van plan waren om op korte termijn naar het Caribisch gebied te varen, hebben we bij de dierenarts in Gibraltar gecheckt dat haar inentingen etc. in orde waren (dit was inderdaad het geval, en bovendien zijn onze plannen enigszins gewijzigd en het ziet er naar uit dat we pas later Europa zullen verlaten).

We hebben ook wat geneesmiddelen aangeschaft, voor het geval dat:

• Omeprazol Cinfa (voor maagproblemen)
• Calmivet (tegen misselijkheid)
• Carprodyl (ontstekingsremmend)
• Nisamox (antibiotica)
• Metilprednisolona (ontstekingsremmend en ook voor allergische reacties) + 4 injectienaalden

Ook kochten we een halsband (Seresto) die beschermt tegen vlooien en teken. Puppy heeft die ongeveer een maand gedragen maar het irriteerde haar (en hij stond ook lelijk, vond ik) dus nu draagt ze die niet meer. Onder de halsband was haar vacht ook zo uitgedund dat het bijna kaal was – nog een reden om dit niet meer te gebruiken. We kunnen altijd in supermarkten of dierenwinkels periodiek anti-vlooien middelen kopen.

We hebben aardige golven meegemaakt en de boot is meerdere malen flink aan het schommelen geweest, maar het lijkt er niet op dat Puppy aan zeeziekte lijdt. Mocht ze toch op een gegeven moment symptomen hiervan gaan tonen dan hebben we de bovengenoemde medicijnen voor haar, maar hopelijk zijn deze niet nodig.

Kortom: hoe vindt Puppy het op de boot?

Ik weet zeker dat Puppy geen problemen heeft met het leven op de boot. Ok, er is niet zoveel ruimte en misschien zou ze graag wat vaker op land uitgelaten willen worden, maar ze is wel 24/7 in ons gezelschap – en in die tijd krijgt ze echt veel aandacht. Wanneer we aan het varen zijn en ze mag niet bij ons in de kuip zitten, ligt ze zielig op de vloer van de kajuit, maar zodra ze buiten bij ons mag komen zitten is ze weer blij en ligt ze tevreden te dutten. Dit toont wel aan dat ze niet veel geeft om het lawaai van de motor, of het zeilen, of de bewegingen van de boot: zolang ze maar bij ons in de buurt is. En vergeleken bij de tijd dat wij beiden 40 uur per week in een kantoor werkten is dat nu een stuk vaker het geval. Aan de andere kant is het ook geen enkel probleem voor haar om alleen te zijn, en dus kunnen we haar rustig een paar uur op de boot achterlaten wanneer we bijvoorbeeld boodschappen willen doen. Ze beperkt ons dus niet echt met betrekking tot waar we naar toe gaan of wat we doen.

Ik denk wel dat het geholpen heeft dat we op de boot woonden voordat we gingen varen. Op die manier was het voor Puppy (maar ook voor ons trouwens) gemakkelijker om aan de nieuwe omgeving en het nieuwe leven te wennen. Het is ook een groot voordeel dat ze zo niet zo groot en daardoor gemakkelijker te hanteren is. Zo kan ze niet zelf de trap naar de kuip opklimmen en dus kunnen wij altijd bepalen of ze beneden of boven blijft. Het is ook weinig moeite om haar op te tillen en rond te dragen. En ook andere zaken zijn kleiner dan bij grote honden: de zakken hondenvoer, de ruimte die ze inneemt, de keutels die ze produceert… Maar het plezier dat we aan haar beleven is groot, ook al is ze klein. Puppy is een volwaardig lid van onze bemanning en ze neemt 100% deel aan onze spannende ervaringen. Zonder haar zou ons zeilavontuur een stuk leger zijn.